اختلال سلوک: معرفی، علائم و درمان

مقدمه

اختلال سلوک چیست؟

اختلال سلوک مجموعه‌ای پایدار از رفتارهایی در کودک یا نوجوان است. که به مرور زمان شکل می‌گیرد و تحول می‌یابد و معمولاً مشخصه اختلال سلوک یکی از اختلالات روانی است که در کودکی یا نوجوانی تشخیص داده می شود. این اختلال وجود یک الگوی تکراری و مداوم از رفتاری است که در آن حقوق اساسی دیگران یا مقررات زیر پا گذاشته می شود. مشکلات اختلال سلوک به وسیله رفتارهای ضداجتماعی توصیف شده اند. مانند: دزدی، دروغ گویی، جنگیدن و انفجارهای خشم که این رفتارها می تواند مشکلات قابل توجهی برای کودکان و خانواده های آنان ایجاد کند و هزینه قابل توجهی را نیز به جامعه تحمیل کند.

شیوع

شیوع یک ساله در جمعیت دامنه ای از 2% تا بیش از 10% بامیانگین 4% برآورد می شود. میزان شیوع از کودکی به نوجوانی افزایش می یابد و در میان پسران بیش از دختران است. پسر ها اکثرا در فاصله سنی 10 تا 12 سالگی می توانند دچار این اختلال شوند. در حالیکه دختر ها قبل از اینکه دارای این ملاک ها شوند به سن 14 تا 16 سالگی رسیده اند.

اختلالات مرتبط با اختلال سلوک

• اختلال نافرمانی مقابله جویانه
• اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)

علائم اختلال سلوک

علائمی که طبق DSM5 برای این اختلال مطرح شده است به شرح زیر می باشد، برای تشخیص این اختلال حداقل 3 مورد از علائم زیر طی 6 ماه باید در فرد وجود داشته باشد:

• قلدری و تهدید کردن دیگران
• آغازگر دعوای جسمانی
• استفاده از سلاح سرد و گرم
• بی رحمی با افراد و حیوانات
• دزدی
• تجاوز جنسی
• آسیب به اموال دیگران
• تجاوز به حقوق دیگران
• دروغگویی و فریبکاری
• زیر پا گذاشتن قانون و هنجار
• فرار از مدرسه
• عدم پشیمانی یا عذاب وجدان
• عدم وجود رحم و همدلی و اهمیت به احساسات دیگران
• عدم نگرانی رایج به کیفیت عملکرد خود

علل اختلال سلوک

• عوامل ژنتیکی: یک عامل ژنتیکی ممکن است در این اختلال نقش داشته باشد، پرخاشگری و خشونت نیز دارای عنصری ژنتیکی می باشند.
• عوامل پیش از تولد: عواملی مانند مصرف موادمخدر، سیگار و الکل توسط مادر در دوران بارداری می توانند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشند.
• عوامل خانوادگی: خشونت و بد رفتاری با کودک، محیط خانوادگی بهم ریخته و پر از استرسف بیکاری والدین یا مبتلا بودن یکی از والدین به اختلال شخصیت ضد اجتماعی همگی عواملی هستند که در ایجاد این اختلال در کودک موثر واقع شده اند.
• عوامل اجتماعی-اقتصادی: پایین بودن طبقه اجتماعی اقتصادی افراد و رفتار های خشونت آمیز با آن ها عدم موفقیت در تحصیل و… اگر چه این عوامل ممکن است در پی ابتلا فرد به این اختلال نیز به وجود آید.

تشخیص اختلال سلوک

ابتدا متخصص بهداشت روان با والدین و معلمان درباره ی رفتار کودک صحبت می کند و ممکن است کودک را نیز مشاهده کرده و با وی صحبت کند. در بعضی موارد نیز کودک به آزمایش های سلامت روان نیز نیاز دارد. اگر علائم اختلال سلوک را در کودک یا نوجوان خود مشاهده کردید. با مراجعه زود هنگام به متخصص به تشخیص وی کمک می کنید. درمان زود رس اغلب می تواند از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کند.

درمان اختلال سلوک

درمان های مختلفی برای این اختلال وجود دارد مانند: خانواده درمانی، اصلاح رفتار و دارو درمانی که اغلب به صورت ترکیبی است. نوع درمان به عوامل مختلفی از جمله سن و شدت رفتار های بد در کودکان بستگی دارد.

درمان شناختی-رفتاری CBT که نوعی روان درمانی می باشد، می تواند باعث کاهش میزان زیادی از علائم شود. خصوصا این درمان در کاهش علائم واضح این اختلال مثل دزدی و دروغگویی موفق تر است.

خانواده درمانی و درمان های گروهی که با تعامل افراد با خانواده هایشان همراه است نیز به درمان این اختلال کمک می کنند.

داروهایی مانند: ریسپریدون، هالوپریدول و دارو های SSRI نیز می توانند در کاهش نشانه ها موثر باشند.

جمع بندی

این اختلال در کودکان و نوجوانان رایج است و ممکن است جایگاه فرد را در جامعه، مدرسه و در بین دوستان متزلزل کند. اگر فرزند شما علائمی از این اختلال در رفتارش نمایان است بهتر است وی را به یک متخصص بهداشت روان نشان دهید. مداخله ی زود هنگام بسیار در روند درمان موثر است. بنابراین لازم است والدین و معلمان از علائم این اختلال آگاه باشند تا کار های ارجاع و درمان سریع تر صورت گیرد.