مقدمه
آیا تاکنون این سوال برای شما پیش آمده است که چرا گاهی در شرایط برابر، افراد با مهارت های یکسان یک کار ثابت را با کیفیت های متفاوت انجام می دهند؟ پاسخ به این سوال در میزان تفاوت در هوش هیجانی می باشد.
هوش هیجانی چیست؟
هوش هیجانی به توانایی افراد در مدیریت رفتارها و اعمال خود، درک دیگران و برقراری ارتباط مؤثر برای دستیابی به اهداف مورد نظر خود گفته می شود. در اینجا توجه به این نکته لازم است که هوش هیجانی با مهارت اجتماعی متفاوت است. مهارت اجتماعی شیوه برقراری ارتباط فرد با محیط می باشد. هوش هیجانی یک مفهوم گسترده است که مهارت های اجتماعی را نیز در بر می گیرد.
هوش هیجانی عامل تأثیر گذاری بر موفقیت های شغلی، عاطفی و اجتماعی می باشد. این ویژگی دارای چند مؤلفه می باشد. هر فرد در هر جایگاهی که باشد می تواند با شناخت مؤلفه های آن و چگونگی تقویت آن ها موجب ثمر بخشی بهتر خود گردد.
مؤلفه های هوش هیجانی
- خودآگاهی: میزان شناخت هر فرد از افکار، احساسات و رفتارهای خود را در بر می گیرد.
- همدلی: توانایی قرار دادن خود در جایگاه دیگران و نگاه کردن به مسائل از زاویه دید آن ها.
- مهارت اجتماعی: توانایی برقراری ارتباط درست و مؤثر با دیگران و محیط اطراف.
- تأثیر گذاری: جاذبه و میزان تأثیر فرد بر دیگران برای پذیرش آنچه از آن ها می خواهد.
- هدف گذاری: توانایی اولویت بندی.
این مؤلفه های به صورت یک پکیج می باشند که در تعامل با یکدیگر عمل می کنند. برخی از این مؤلفه ها ویژگی های درونی فرد و برخی نیز بیرونی می باشند. مؤلفه ها هنگامی که با هم در یک فرد جمع می شوند منجر به بالا رفتن سطح عملکرد فرد نسبت به سایرین می گردند. در میان تمام مؤلفه هایی که در بالا ذکر شد شاید خودآگاهی بیش از سایر مؤلفه ها مهم باشد. چرا که خودآگاهی منجر به شناخت فرد از نقاط قوت و ضعف خود در سایر مؤلفه ها می شود. این شناخت منجر می گردد که فرد به تقویت نقاط ضعف خود بپردازد.
میزان کنترلی که فرد بر خود دارد، بر میزان توانایی وی در مدیریت شرایط تأثیر مستقیم دارد. دارا بودن این ویژگی از بروز واکنش هیجانی جلوگیری می کند.
اختلالات روانی و هوش هیجانی
در افراد دارای اختلال شخصیت وسواس فکری عملی به دلیل اضطراب و تردید در مورد اعمال و رفتار خود سطح پایینی از هوش هیجانی را دارا هستند.
افراد دارای اختلال شخصیت خودشیفته که خود را افراد کاریزماتیک و تأثیر گذاری می پندارند، به دلیل عدم وجود همدلی توانایی بررسی مسائل را جز از زاویه دید خود دارا نیستند. این ویژگی دلیل پایین بودن هوش هیجانی در آن ها می باشد.
افراد دارای اختلال شخصیت هیستیریک نیز به دلیل وجود واکنش های هیجانی،به لحاظ دارا بودن این ویژگی در سطح پایینی قرار دارند.
افراد دارای اختلال شخصیت پارانوئید به دلیل افکار بدبینانه، افراد دارای اختلال مرزی به دلیل تقسیم بندی خوب و بد و دید سیاه و سفید، افراد دارای شخصیت اسکیزوئید به دلیل داشتن داشتن مهارت های اجتماعی پایین، هوش هیجانی نیز پایین است.
جمع بندی
اگر احساس می کنید با توجه به مهارت های و تجربه های خود در محیط کار نسبت به همکارانتان ثمربخشی کمتری دارید. اگر فکر می کنید که پس از شروع یک ارتباط عاطفی نمی توانید آن را به یک رابطه پایدار تبدیل کنید باید هوش هیجانی خود را بازبینی کرده و به تقویت مؤلفه های آن بپردازید.
بله
تقریبا
خیر