اختلال وابسته به مواد توهم زا چیست: معرفی، علائم و درمان

مقدمه

اختلال وابسته به مواد توهم زا چیست؟

داروهای توهم زا موارد طبیعی و مصنوعی هستند که دارو های روان پریشی زا (psychedelics) یا مقلد سایکوز نیز نامیده می شوند. زیرا علاوه بر ایجاد توهمات موجب قطع تماس با واقعیت و بسط و گسترش هشیاری می شوند. توهم زاها گروه متنوعی از داروها هستند که آگاهی فرد از محیط اطراف و همچنین افکار و احساسات خود را تغییر می دهند. آن ها معمولاً به دو دسته تقسیم می شوند: توهم زاهای کلاسیک (مانند LSD) و داروهای تجزیه کننده (مانند PCP). هر دو نوع توهم زا می توانند باعث توهم یا احساسات و تصاویری شوند که واقعی به نظر می رسند، اما واقعی نیستند. با مصرف توهم زا ادراکات معمولی بسیار روشن و عمیق می شوند، رنگ و جنس غنی تر به نظر می رسند، طرح ها واضح تر می شوند، موسیقی از نظر هیجانی، عمق و تاثیر بیشتری پیدا می کند و بو ها و مزه ها نیز قوی تر شده، جا به جایی حسی شایع تر است و بیمار ممکن است رنگ ها را بشنود و صدا را ببیند.

انواع توهم زا ها

توهم زا های طبیعی کلاسیک عبارتند از:

• فن سیکلیدین
• سیلوسایبین
• مسکالین
• هارمین
• کتامین
• DMT (توهم زای کلاسیک مصنوعی)
• LSD (لیسرژیک اسید دی اتیلامید)

علائم اختلال وابسته به مواد توهم زا

• بالا رفتن ضربان قلب
• نوسانات خلقی شدید
• تحریک پذیری و رفتار تکانشی
• سستی و بی حالی
• خواب آلودگی
• لرزش بدن
• تعریق بیش از حد
• مردمک های گشاد شده و چشمان متورم
• افزایش ریتم تنفس و نفس های سریع، کوتاه و سطحی

تشخیص اختلال اختلال وابسته به مواد توهم زا

پزشک با استفاده از انواع آزمایشات اعتیاد می تواند اعتیاد به مواد توهم زا را تشخیص دهد. شروع اثر LSD در یک ساعت روی می‌دهد، در دو تا چهار ساعت به اوج می‌رسد و ۸ تا ۱۲ ساعت دوام می‌یابد. مدت زمان تأثیر مسکالین ۱۰ تا ۱۲ ساعت و سیلوسایبین نیز چهار تا شش ساعت است. این مواد بعد از گذشت ۲۴ ساعت تقریباً به طور کامل از بدن دفع می‌شوند، اما اثرات روانی آن‌ها ممکن است روزها، هفته‌ها و یا ماه‌ها پس از آخرین مصرف اتفاق بیفتد. اثرات کوتاه مدت PCP، سه تا شش ساعت طول کشیده و گاهی جای خود را به حالت افسردگی خفیفی می‌دهد که ضمن آن فرد تحریک‌پذیر، بدبین و ندرتا ستیزه‌جو می‌گردد. آثار مواد ممکن است چندین روز طول بکشد. گاهی رفع کامل آثار نشئگی با PCP یک تا دو روز دوام می‌یابد. نیمه عمر PCP در انسان حدود ۲۰ ساعت است، اما آزمایشات لابراتواری نشان می‌دهد که ممکن است پس از گذشت یک هفته از مصرف، هنوز وجود PCP در خون یا ادرار فرد قابل تشخیص می‌باشد.

درمان اختلال وابسته به مواد توهم زا

درمان این اختلال شامل اطمینان دادن به بیمار و حفظ ارتباطات بیمار با اشخاص قابل اعتماد و حمایت کننده (مانند دوستان و پرستاران) است. مصرف دیازپام نیز می تواند به سرعت مسمومیت را کاهش بدهد که درمانگر را از به کار گیری روش آرام کردن (talking down) که ساعت ها به طول می انجامد، بی نیاز می کند. کنترل محیطی به منظور جلوگیری از کار های خطرناکی که از اختلال قضاوت فردی ناشی می شود، ضروری است. ممکن است برای این افراد مهار کننده ی فیزیکی نیز لازم شود.

هیچ داروی خاصی برای درمان اعتیاد به توهم زا ها که مورد تایید FDA باشد وجود ندارد. اما درمان های رفتاری می تواند برای درمان این بیماران بسیار مفید باشد.

جمع بندی

اختلال وابسته به مواد توهم زا نیز مانند دیگر اختلالات مصرف مواد می توانند آسیب های جدی به جسم و روان فرد بزنند. توهم زاها حتی می توانند خطرات زیادی برای زندگی، روابط خانوادگی و روابط دوستانه ی فرد داشته باشند. اگر از مواد توهم زا استفاده می کنید تا زمانی که وابستگی شدیدی پیدا نکرده اید و دچار اختلال نشده اید به یک پزشک مراجعه کنید.