دروغگویی و علل آن

مقدمه

دروغ چیست؟

دروغ معمولا گفتن مطالب نادرست یا دادن گزارش هایی است که ریشه در واقعیت ندارند. این اتفاق گاه با آگاهی و اطلاع گوینده رخ می دهد . درپاره ایی از اوقات گوینده بدون اطلاع از دروغ بودن مطلب اقدام به بیان آن می کند. گاهی اوقات نیز فرد برای پیشگیری از یک رخداد بد با به تعویق انداختن گفتن واقعیت تا زمان  و شرایط، مناسب  مطلبی خلاف آنچه که در واقعیت رخ داده است بیان میکند.که اصطلاحا به آن دروغ مصلحتی گفته می شود. چنانچه سعدی شیراز در حکایتی از گلستا ن آورده است: دروغ مصلحت آمیز به ز راست فتنه انگیز است.

دروغگویی در کودکان

در دو سال اول زندگی کودکان دایره لغات آنها محدود است و درکی از دروغ، واقعیت و هدف از دروغگویی ندارند. در این دوره نمی توان به حرف های خلاف واقع آن ها بر چسب دروغ زد. در حدود 5-4 حرفای خلاف واقع کودکان ریشه در تخیل و ذهن حلاق کودک دارد.

 شکل گیری دروغ گویی در کودکان بعد از 5 سالگی رخ می دهد. از این سن به بعد کودکان به دلایل مختلف اقدام به دروغگویی می کنند. از جمله دلایل آن در کودکان میتوان به یادگیری اشاره کرد. یادگیری می تواند با تقلید از والدین یا خواهر و برادر بزرگ تر صورت گیرد. گاهی شکل گیری دروغگویی در کودک به دلیل شیوه فرزند پروری سختگیرانه والدین می باشد. سختگیری والدین باعث می شود کودک برای اجتناب از تنبیه شدن اقدام به دروغگویی کند. گاهی به این دلیل است که والدین از ابراز محبت به کودک دریغ کرده یا وی را مورد تحقیر قرار می دهند کودک برای جلب توجه و محبت اقدام به دروغگویی می کند.

دروغگویی در بزرگسالان

دروغگویی در بزرگسالان به صورت هدفمند و برای دستیابی به هدف به یک هدف مشخص یا فریب دادن دیگران صورت می گیرد. دروغگویی در بزرگسالان می تواند بیمار گونه و به دلیل نقص در عمکرد مغز باشد. افرادی که به دروغگویی بیمار گونه مبتلا هستند گاهی خود متوجه نیستند که در حال دروغ گفتن هستند.

بزرگسالان مبتلا به برخی از اختلالات شخصینت نیز اقدام به دروغگویی می کنند. افراد دارای اختلال شخصیت هیستریک برای جلب توجه دیگران از ترفند دروغ استفاده می کنند.

افراد دارای اختلال شخصیت خودشیفتگی که به دلایل ویژگی شخصیتی خود از جمله عدم داشتن حس همدلی و به این دلیل که برای دیگران ارزش و احترامی قائل نیستن و همچنین داشتن نگرش مثبت نسبت به دروغگویی، اقدام به گفتن دروغ می کنند. 

افراد دارای اختلال اسکیزوفرنی نیز اقدام به گفتن حرف های خلاف واقع می کنند. قصد آن ها از این سخنان فریب دادن دیگران نیست. علت حرف های خلاف واقع این افراد وجود توهماتی است که این افراد به آن دچار هستند.

چگونه متوجه شویم کسی اقدام به فریب دادن ما کرده است؟

 زمانی که فردی اقدام به دروغگویی می کند تغییرات در بدن صورت می گیرد که منجر به بالا رفتن ضربان قلب و سرعت تنفس می شود. دروغ گفتن باعث می شود فرد بی قرار و عصبی جلوه کند.

توجه به زبان بدن مهم ترین عاملی است که می توانیم متوجه شویم فردی قصد فریب دادن ما را دارد.

 مهم ترین نکته که در زبان بدن می توان به آن اشاره کرد عدم برقراری ارتباط چشمی است. وقتی فردی قصد فریب دادن مخاطب را دارد، تا حد امکان از برقراری ارتباط چشمی خود داری می کند.

 نکته بعدی که در زبان بدن توجه به دستان می باشد. وقتی فردی اقدام به فریب دادن مخاطب می کند، هنگام صحبت کردن به ندرت از دست هایش استفاده می کند. فرد دروغگو با توجه به شرایط فیزیکی که در آن قرار دارد یا آن ها را ثابت نگه داشته و یا در جیبش پنهان می کند. هنگامی که فرد دروغگو مخاطب قرار می گیرد بدن را به شکل تدافعی در آورده و دست ها را مشت می کند.

 با توجه به شیوه صحبت کردن فرد در پشت تلفن می توان به نکاتی پی ببرد که نشانه این است که قصدفریب دادن ما را دارد. یکی از نکات راهنما عدم استفاده از ضمایر می باشد. نکته بعدی که می توان به من من کردن و عدم وضوح کلام می باشد.

درمان دروغگویی

برای درمان دروغگویی ابتدا باید علت آن مشخص شود. اگر علت اختلالات شخصیت باشند، می توان با روان درمانی و با ایجاد تغییر در شخصیت فرد، دروغگویی را نیز درمان کرد.

اگر علت دروغگویی در کودک ترس از والدین و تنبیه شدن باشد، می توان با ایجاد تغییر در شیوه فرزند پروری والدین دروغگویی کودک را درمان کرد.

استفاده از شیوه درمان شناختی رفتاری نیز می تواند در درمان این مسئله مؤثر باشد.

جمع بندی

انسان موجودی اجتماعی است که ناچار به داشتن ارتباطات اجتماعی می باشد. آنچه نقطه قوت در ارتباطات می باشد وجود اعتماد متقابل است. گاهی اوقات ما در ارتباطات اجتماعی خود با افرادی مواجه می شویم که به دلایل مختلف اقدام به دروغگویی و فریب دادن ما می کنند. بهتر است دروغگویی افراد را به عنوان یک زنگ خطر در رابطه در نظر بگیریم و از آن ها دوری کنیم.