مقدمه
بیشتر نوزادان در سنین پایین دلبستگی عاطفی ایمن نسبت به مراقبان خود پیدا می کنند. آن ها در صورت غیبت مراقب خود اضطراب سالمی را نشان می دهند و وقتی دوباره به هم می پیوندند احساس آرامش می کنند. با این حال برخی از نوزادان دچار اختلال دلبستگی واکنشی می شوند زیرا مراقبان آن ها قادر به تأمین نیازهای آن ها نیستند. این نوزادان قادر به برقراری ارتباط با مراقبان خود نیستند و برای ایجاد هر نوع وابستگی عاطفی تلاش می کنند. اختلالات دلبستگی قابل درمان هستند، اما مداخله زودهنگام مهم است. بدون درمان، کودکان مبتلا به اختلالات دلبستگی ممکن است در طول زندگی خود مسائل مداوم را تجربه کنند.
اختلال دلبستگی واکنشی چیست؟
اختلال دلبستگی یک بیماری نادر اما جدی است که در آن یک نوزاد یا کودک خردسال با مراقبان اصلی خود پیوند سالم و ایمنی ایجاد نمی کند. این اختلال در دوران نوزادی یا اوایل کودکی رخ می دهد. اختلال دلبستگی واکنشی زمانی ایجاد می شود که نیازهای اساسی کودک برای امنیت، محبت و تربیت و پرورش برآورده نمی شود.
اکثر کودکان مبتلا به اختلال دلبستگی واکنشی رفتارهای مختلفی از خود نشان می دهند. چنین رفتارهایی می تواند شامل تحریک پذیری، گوشه گیری، عدم راحتی جویی، تعامل نکردن با کودکان دیگر و پرهیز از تماس فیزیکی باشد.
علائم اختلال دلبستگی واکنشی
اختلال دلبستگی واکنشی می تواند از نوزادی شروع شود. تحقیقات اندکی در مورد علائم و نشانه های اختلال دلبستگی واکنشی بیش از اوایل کودکی انجام شده است و اینکه آیا در کودکان بالای 5 سال رخ می دهد هنوز نامشخص است.
علائم و نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- عقب نشینی، ترس، اندوه یا تحریک پذیری بدون دلیل
- ظاهری غمگین و بی حال
- عدم درخواست کمک از دیگران
- عدم برقراری تعامل اجتماعی
- عدم علاقه به بازی های تعاملی
علل اختلال دلبستگی واکنشی
هیچ کس به طور دقیق نمی داند چرا برخی از کودکان به اختلالات دلبستگی مبتلا می شوند در حالی که دیگران در همان محیط زندگی نمی کنند. اما محققان توافق دارند كه بین اختلالات دلبستگی و غفلت یا محرومیت قابل توجه، تغییرات مكرر در مراقبان اصلی یا تربیت در محیط های نهادی رابطه وجود دارد.
- سواستفاده (جسمی، عاطفی یا جنسی)
- عدم مهارت والدین یا مراقبان در نگهداری از کودک
- مسائل خشم والدین
- بی توجهی والدین
- والدینی که شرایط روانی مساعدی ندارند
- قرار گرفتن در معرض الکل یا مواد مخدر قبل از تولد
اکثر کودکان مبتلا به اختلالات دلبستگی غفلت جدی را تجربه کرده اند، و اغلب آن ها ضربه روحی یا تغییرات مکرر در مراقبان را تجربه کرده اند.
اختلالات دلبستگی در جمعیت عمومی تقریباً نادر است. كودكان تحت مراقبت مادری يا كودكانی كه در آن ها نهادينه شده اند بيشتر در معرض خطر هستند. جمعيتی كه بيشتر در معرض خطر هستند عبارتند از:
- کودکانی که در مهدکودک یا موسسه های مختلف دائما بوده اند
- کودکانی که مدتی را در یک پرورشگاه گذرانده اند
- کودکانی که پرستار و مراقبان آن ها دائما تغییر می کند
- کودکانی که چندین رویداد آسیب زا را تجربه کرده اند
- کودکانی که پس از تشکیل پیوند سالم از سرپرست اصلی گرفته شدند
تشخیص اختلال دلبستگی واکنشی
یک روانپزشک کودک یا روانشناس می تواند یک معاینه دقیق و عمیق را برای تشخیص اختلال دلبستگی واکنشی انجام دهد.
ارزیابی کودک شما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشاهده مستقیم تعامل کودک با والدین یا مراقبان
- جزئیات مربوط به الگوی رفتاری کودک در طول زمان
- نمونه هایی از رفتار در موقعیت های مختلف
- اطلاعاتی در مورد تعامل با والدین یا مراقبان و دیگران
- سوالاتی درباره خانه و وضعیت زندگی کودک از بدو تولد
- ارزیابی و بررسی توانایی والدین در مراقبت از کودک
پزشک می خواهد سایر اختلالات روان پزشکی با علائم مشابه را رد یا تایید کند که آیا کودک بیماری روانی دیگری دارد.
این بیماری ها عبارتند از:
- ناتوانی ذهنی
- سایر اختلالات شخصیتی
- اختلال طیف اوتیسم
- اختلالات افسردگی
راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانیDMS-5
پزشک شما ممکن است از معیارهای تشخیصی برای اختلال دلبستگی واکنشی در DSM-5، منتشر شده توسط انجمن روانپزشکی آمریکا استفاده کند. تشخیص معمولاً قبل از 9 ماهگی انجام نمی شود. علائم و نشانه ها قبل از 5 سالگی ظاهر می شوند.
درمان اختلال دلبستگی واکنشی
مهمترین جنبه کمک به کودک در ایجاد دلبستگی ایمن، شامل یک محیط سالم و پایدار است.
وقتی کودک مبتلا به اختلال دلبستگی در خانه ای دوست داشتنی با مراقب ثابت قرار می گیرد، علائم بلافاصله برطرف نمی شوند. آن ها تمایل دارند مراقبان خود را دور کنند و مشکلات رفتاری آن ها اغلب اطرافیان را دفع می کند. آن ها معمولاً به درمان مداوم فشرده نیاز دارند.
درمان معمولاً شامل موارد زیر است:
روان درمانی: روان درمانی برای اختلالات دلبستگی بر شناسایی مناطق مشکل ساز و کاهش رفتارهای مشکل ساز متمرکز است. این کار را می توان به تنهایی با یک درمانگر انجام داد اما ممکن است مراقبان نیز درگیر شوند.
آموزش مهارت های اجتماعی: رشد مهارت های اجتماعی می تواند به کودکان کمک کند تا یاد بگیرند چگونه در مدرسه و محیط های اجتماعی تعامل بهتری با دیگران برقرار کنند. کودکان می توانند برای کمک به کسب اعتماد به نفس و تجربه، این مهارت ها را با درمانگر و مراقب خود انجام دهند.
خانواده درمانی: خانواده درمانی ممکن است به بچه ها، مراقبان و سایر اعضای خانواده کمک کند روش های جدید تعامل و پاسخ را بیاموزند.
جمع بندی
اگر علائمی مشاهده کردید که کودک شما ممکن است دارای اختلال دلبستگی باشد، با پزشک کودک خود در مورد ارزیابی، تشخیص یا ارجاع به یک متخصص بهداشت روان کودک صحبت کنید. هرچه مداخله زودتر انجام شود، برای کودک نتیجه ی بهتری خواهد داشت.
کاری که می توانید برای کمک به کودکی که مشکل دلبستگی دارد انجام دهید، شرکت در کلاس والدین است. کودکانی که دارای مشکلات دلبستگی هستند نیاز به توجه ویژه دارند. یادگیری نحوه پاسخگویی مناسب می تواند به کودک کمک کند تا پیوند سالم و مطمئن تری با مراقبان داشته باشد.
بله
تقریبا
خیر