زیگموند فروید: زندگینامه، تحصیلات و نظریه ها

مقدمه

زندگینامه زیگموند فروید

زندگی ابتدایی و تربیت

سیگموند فروید، نامی که در عرصه روانشناسی به یادگار مانده است، در سال ۱۸۵۶ در شهر فرایبرگ اتریش به دنیا آمد. او در خانواده‌ای با هشت فرزند بزرگ شد و به عنوان بزرگترین فرزند، نقش مهمی در خانواده داشت.

بزرگسالی و زندگی شخصی فروید

فروید در دانشگاه وین تحصیل کرد و در سال ۱۸۸۱ فارغ‌التحصیل شد. او در زمینه‌های مختلفی از جمله اختلالات مغزی، گفتاردرمانی و شناخت بیماری‌های نادر پژوهش کرد. فروید در سال ۱۸۸۵ به عنوان استاد دانشگاه در رشته نوروپاتولوژی منصوب شد.

زندگی شخصی فروید نیز پر از رویدادهای مهم بود. او در سال ۱۸۸۶ با مارتا برنیز ازدواج کرد و این زوج شش فرزند داشتند. آنا فروید، کوچکترین فرزند این خانواده، در آینده به یک روانشناس معروف تبدیل شد و نظریه‌های پدرش را دفاع کرد.

فروید در سال ۱۹۳۸ به انگلستان مهاجرت کرد و در سال ۱۹۳۹ درگذشت. او تاثیرات عمیقی بر روانشناسی گذاشت و نظریه‌های او همچنان مورد بحث و تحلیل است. این مقاله به بررسی زندگی و کارهای این شخصیت بزرگ روانشناسی می‌پردازد. امیدواریم این مطالعه برای شما مفید و آموزنده باشد.

تحصیلات زیگموند فروید

• فروید در سال ۱۸۷۳ وارد دانشگاه وین شد و در رشته پزشکی ثبت‌نام کرد. او علاقه زیادی به فلسفه، ادبیات، زبان‌شناسی و تاریخ داشت و به زبان‌های مختلفی مانند آلمانی، ایتالیایی، فرانسه، انگلیسی، اسپانیایی، عبری، لاتین و یونانی تسلط داشت.
• فروید در سال ۱۸۸۱ پس از هشت سال تحصیل، مدرک دکترای پزشکی خود را گرفت و به عنوان عصب‌شناس در بیمارستان عمومی وین مشغول به کار شد. او در زمینه‌های اختلالات مغزی، گفتاردرمانی و کالبدشناسی اعصاب میکروسکوپی تحقیق می‌کرد.
• فروید در سال ۱۸۸۵ به پاریس رفت و در یک دوره سه ماهه با جان مارتین شارکو، نورولوژیست مشهور فرانسوی، همکاری کرد. او در آنجا با روش‌های هیپنوتیزم و تفسیر رویا آشنا شد و به علم آسیب‌شناسی روانی علاقه‌مند شد.
• فروید در سال ۱۸۸۶ به وین بازگشت و مطب خصوصی خود را افتتاح کرد. او از روش هیپنوتیزم در درمان بیماران استفاده می‌کرد و با جوزف بروئر، پزشک و روانکاو اتریشی، همکاری می‌کرد. او با مورد بیماری آنا او، دختری که از علائم روانی رنج می‌برد، آشنا شد و با استفاده از تداعی آزاد، علائم او را کاهش داد.
• فروید در سال ۱۹۰۲ به عنوان پروفسور در رشته نوروپاتولوژی شناخته شد و گروهی از پزشکان و روانکاوان را در اطراف خود جمع کرد. او نظریه‌های خود را در زمینه رشد روانی-جنسی، ذهن ناخودآگاه، مکانیسم‌های دفاعی، عقده‌های ادیپ و الکترا و ساختار ذهن از نهاد، خود و فراخود ارائه داد. او همچنین روش روانکاوی را به‌عنوان یک روش درمانی و تحلیلی معرفی کرد.

نظریه های زیگموند فروید

• فروید بنیان‌گذار علم روانکاوی است که به بررسی روان ناخودآگاه و تأثیر آن بر رفتار و شخصیت انسان می‌پردازد.
• فروید سه حالت از خودآگاهی را معرفی کرد: خودآگاهی، نیمه‌آگاهی و ناخودآگاهی.
  • خودآگاهی بخشی از ذهن است که از افکار و اعمال خود آگاه است.
  • نیمه‌آگاهی بخشی از ذهن است که می‌تواند با تلاش به خودآگاهی برسد. 
  • ناخودآگاهی بخشی از ذهن است که خارج از محدوده‌ی آگاهی است و شامل خاطرات سرکوب شده، غریزه‌ها، تمایلات و ترس‌های نهفته است.
• فروید بعداً نظریه‌ی خود را اصلاح کرد و سه قسمت به نام‌های نهاد، خود و فراخود را به دنیا معرفی کرد.
  • نهاد بخشی از ذهن است که کودک با آن متولد می‌شود و شامل تمامی غریزه‌ها و انگیزه‌های بنیادین است.
  • خود بخشی از ذهن است که در طول زندگی شکل می‌گیرد و شامل هویت، خودپنداره و خودآگاهی است. 
  • فراخود بخشی از ذهن است که نماینده‌ی قوانین و ارزش‌های اجتماعی است و نقش بازدارنده و نظارت‌کننده را دارد.
• فروید پنج مرحله از رشد روانی-جنسی انسان را شناسایی کرد: مرحله‌ی دهانی، مرحله‌ی مقعدی، مرحله‌ی فالیک، مرحله‌ی نهفتگی و مرحله‌ی تناسلی. در هر مرحله، انرژی جنسی یا لیبیدو بر روی یک ناحیه از بدن تمرکز می‌کند و می‌تواند منجر به تحول یا عقده شود.
• فروید دو نوع عقده را معرفی کرد:
  • عقده‌ی ادیپ و عقده‌ی الکترا. عقده‌ی ادیپ در پسران رخ می‌دهد و شامل تمایل جنسی به مادر و تنفر از پدر است. 
  • عقده‌ی الکترا در دختران رخ می‌دهد و شامل تمایل جنسی به پدر و حسادت به مادر است.
• فروید روش‌های مختلفی را برای درمان اختلالات روانی با استفاده از روانکاوی ارائه داد. از جمله این روش‌ها می‌توان به تداعی آزاد، تفسیر رویا، مکانیسم‌های دفاعی، هیپنوتیزم و تحلیل انتقالی اشاره کرد.

انتقادهای وارد شده به زیگموند فروید

• برخی از روان‌شناسان و فیلسوفان با تمرکز فروید بر مسایل جنسی و پرخاشگری به عنوان نیروهای برانگیزنده عمده انسان، به چالش برخاسته‌اند و معتقدند که ما بیشتر توسط تجربیات اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی شکل می‌گیریم تا تجربیات جنسی.
• برخی از روان‌شناسان و فیلسوفان با تصویر جبرگرایانه فروید از ماهیت انسان مخالف‌اند و پیشنهاد می‌کنند که ما اراده آزاد بیشتری از آنچه فروید قبول داشت داریم و می‌توانیم انتخاب عمل داشته و به طور خودانگیخته رشد کنیم، به صورتی که حداقل کنترل محدودی بر سرنوشتمان داشته باشیم.
• برخی از روان‌شناسان با نظریه فروید درباره پنج مرحله از رشد روانی-جنسی انسان مخالف‌اند و معتقدند که این مراحل بر اساس داده‌های محدود و غیرنظام‌مند فروید بنا شده‌اند و با تجربیات و تحقیقات مدرن همخوانی ندارند.
• برخی از روان‌شناسان و فیلسوفان با نظریه فروید درباره عقده‌های ادیپ و الکترا مخالف‌اند و معتقدند که این نظریه‌ها بر اساس اسطوره‌های یونانی و تفسیرهای شخصی فروید از رویاهای خود و بیمارانش بنا شده‌اند و با واقعیت‌های روانی و جنسی کودکان همخوانی ندارند.
• برخی از روان‌شناسان و فیلسوفان با نظریه فروید درباره ذهن ناخودآگاه مخالف‌اند و معتقدند که این نظریه بر اساس فرضیات غیرقابل اثبات و غیرقابل اندازه‌گیری بنا شده است و با روش‌های علمی و آزمایشگاهی همخوانی ندارد.
• برخی از روان‌شناسان و فیلسوفان با نظریه فروید درباره روانکاوی به عنوان یک روش درمانی مخالف‌اند و معتقدند که این روش بر اساس تجربیات محدود و غیرکنترل‌شده فروید و بیمارانش بنا شده است و با استانداردهای علمی و اخلاقی همخوانی ندارد.

آثار زیگموند فروید

زیگموند فروید، بنیانگذار روانکاوی و یکی از برجسته‌ترین روانشناسان تاریخ، آثار متعددی در زمینه‌های مختلف علمی و فرهنگی به جا گذاشت.

برخی از آثار مهم فروید عبارتند از:

• تعبیر خواب: در این کتاب، فروید نظریه‌ای را مطرح می‌کند که بر اساس آن، خواب‌ها بازتابی از ضمیر ناخودآگاه انسان هستند و می‌توانند رازهای پنهان شخصیت و تمایلات انسان را آشکار کنند. او روش‌هایی را برای تحلیل و تفسیر خواب‌ها ارائه می‌دهد و مثال‌هایی از خواب‌های خود و بیمارانش را مورد بررسی قرار می‌دهد.

• سه مقاله درباره نظریه جنسیت: در این کتاب، فروید نظریه‌ای را مطرح می‌کند که بر اساس آن، تمایلات جنسی انسان از دوران نوزادی شکل می‌گیرند و تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند تربیت، فرهنگ و تجربه‌های زندگی تغییر می‌کنند. او مراحل مختلف رشد جنسی انسان را شرح می‌دهد و مفاهیمی مانند عقده ادیپ، عقده کاستراسیون، لیبیدو و نارسیسیسم را معرفی می‌کند.

• فراتر از اصل لذت: در این کتاب، فروید نظریه‌ای را مطرح می‌کند که بر اساس آن، انسان تحت تأثیر دو نیروی متضاد قرار دارد: نیروی زندگی که به لیبیدو معروف است و نیروی مرگ که تاناتوس نام دارد. او می‌گوید که انسان به دنبال تعادلی بین این دو نیرو است و گاهی اوقات رفتارهایی را انجام می‌دهد که به ضرر خودش هستند. او همچنین مفهوم تکرار و تکامل را در این کتاب بحث می‌کند.

• خود و نهاد: در این کتاب، فروید نظریه‌ای را مطرح می‌کند که بر اساس آن، روان انسان از سه بخش تشکیل شده است: نهاد، خود و فراخود. او می‌گوید که نهاد مربوط به تمایلات غریزی و ناخودآگاه انسان است، خود مربوط به هویت و خودآگاهی انسان است و فراخود مربوط به قوانین و ارزش‌های اجتماعی است. او می‌گوید که انسان باید بین این سه بخش تعادل برقرار کند تا سالم و خوشبخت باشد.

اینها فقط برخی از آثار فروید هستند که در زمینه روانکاوی و روانشناسی تأثیرگذار بوده‌اند. فروید همچنین در زمینه‌های دیگری مانند فلسفه، ادبیات، هنر، تاریخ و جامعه‌شناسی نیز آثاری داشته است.

مرگ زیگموند فروید

زیگموند فروید، بنیانگذار روانکاوی و یکی از برجسته‌ترین روانشناسان تاریخ، در سال ۱۹۳۹ در لندن درگذشت. او مبتلا به سرطان دهان بود و به دلیل شدت درد و رنج، خودکشی کرد. او از دکتر مارکس شور، دوست و همکار خود، خواست که دوز بالایی از مورفین به او تزریق کند. او در ۲۳ سپتامبر ۱۹۳۹، در سن ۸۳ سالگی، در خواب مرد.

فروید در سال ۱۹۳۸ از اتریش به انگلستان مهاجرت کرده بود، زیرا نازی‌ها به قدرت رسیده بودند و او به عنوان یک یهودی و یک روانکاو، در خطر بود. او در خانه‌ای در موزئوم فروید در لندن زندگی می‌کرد. او تا آخرین لحظات زندگی‌اش، به کار علمی خود ادامه داد و چندین کتاب و مقاله نوشت. او همچنین مجموعه‌ای از آثار هنری و باستانی را که طی سال‌ها جمع آوری کرده بود، با خود به انگلستان آورد. او در گورستان گلدرز گرین در لندن به خاک سپرده شد. مقبره‌اش را یک تندیس از او که توسط هنرمند انگلیسی هنری مور ساخته شده بود، تزئین کرده است.

مرگ فروید، پایانی بر یک زندگی پر بار و پر جنب و جوش بود. او با نظریه‌های خود، علم روانشناسی و فرهنگ انسانی را متحول کرد. او نه تنها روان انسان را بررسی کرد، بلکه به انسان کمک کرد تا خودش را بشناسد. او یکی از متفکران بزرگ قرن بیستم بود که تأثیرش هنوز هم ادامه دارد.