اختلال روان پریشی گذرا: معرفی، علائم و درمان

مقدمه

اختلال روان پریشی گذرا چیست؟

اختلالات سایکوتیک یا روان پریشی آن دسته از اختلالات روانی هستند که با جدایی فرد از واقعیت و یا سردرگمی شناخته می‌شوند. مهم‌ترین ویژگی‌های آن‌ها توهم‌ها و هذیان‌ها هستند. برای تشخیص، حضور ناگهانی نشانه‌های سایکوز (توهم و هذیان) ضروری است. غیر از توهم و هذیان‌ها، رفتار نامنظم، گفتار نامنظم، ناتوانی در تفکر یا حرف زدن و ناتوانی در انجام حرکات طبیعی بدن مشاهده می‌شود.

شیوع

نرخ شیوع این اختلال مشخص نیست و معمولا نادر محسوب می شود. این اختلال بیشتر در جوانان 20 تا 40 سال دیده می شود. شیوع این اختلال در ایالات متحده آمریکا حدود 9% موارد، اولین دوره روان پریشی است. اختلال روان پریشی گذرا در خانم ها دو برابر آقایان دیده می شود.

اختلالات مرتبط با اختلال روان پریشی گذرا

این اختلال معمولا در بیماران مبتلا به اختلال شخصیت دیده می شود اعم از:

• اختلال شخصیت نمایشی
• اختلال شخصیت خودشیفته
• اختلال شخصیت مرزی
• اختلال شخصیت پارانوئید

علائم اختلال روان پریشی گذرا

• بی ثباتی روحی
• رفتار عجیب و غریب
• جیغ و داد یا سکوت
• مختل بودن حافظه در مورد وقایع تازه

این اختلال با شروع ناگهانی علائم روان پریشی (علائم A اسکیزوفرنی) که از یک روز تا کمتر از یک ماه طول می کشد. فروکش این اختلال کامل است و فرد پس از رفع اختلال به سطح کارکرد پیش مرضی (قبلی) خود باز می گردد. این اختلال سندرمی حاد و موقتی است.

علل اختلال روان پریشی گذرا

• زمینه خانوادگی و ژنتیکی در کسانی که تجربه روان پریشی گذرا را دارند، احتمال وقوع دوباره این اتفاق در یک موقعیت استرس زا بیشتر است.
• موقعیت های استرس زای زندگی اعم از: مرگ یکی از عزیزان، سوءاستفاده جنسی از فرد، جدایی از یک رابطه به شکل آسیب زا و…
• اختلال در عملکرد مغز و آسیب‌های مغزی، همچنین زندگی در یک خانواده پر آشوب و پر درگیری مداوم.
• وجود برخی اختلالات و بیماری‌هایی نظیر: اختلالاتی چون پارکینسون، صرع، سابقه جنون، تومور و کیست، ایدز، سکته مغزی و بسیاری از بیماری‌های دیگر.

تشخیص اختلال روان پریشی گذرا

پزشک با معاینه ی فرد و مشاهده ی علائمی که فرد دارد این اختلال را تشخیص می دهد. همچنین در مواردی صحبت کردن با خانواده ی فرد به تشخیص بهتر و سریع تر کمک می کند.

درمان اختلال روان پریشی گذرا

بستری کردن کوتاه مدت به منظور حفاظت در دوره حاد روان پریشی و مواردی که خطر خودکشی به شدت احساس می‌شود یکی از اقدامات درمانی است که می‌بایست با نظر درمانگر و بنا به شرایط موجود انتخاب شود.

در درمان دارویی دو دسته عمده (ضدروان پریشی و بنزودیازپین ها) مورد استفاده قرار می گیرند. از بنزودیازپین ها در کوتاه مدت می‌توان به جای داروهای ضد روان پریشی استفاد کرد، به انضمام این که از عوارض جانبی کمتری در مصرف کوتاه مدت برخوردارند. استفاده از داروهای ضد اضطراب در دو سه هفته نخست پس از رفع دوره روان پریشی اغلب مفید هستند. نکته مهم در درمان دارویی برای این اختلال این است که از مصرف دراز مدت هر دارویی که تجویز شده می‌بایست خوداری کرد.

با بستری کردن و دارو درمانی احتمالاً مشکلات روان پریشی گذرا حل خواهد شود. البته که بخش دشوار درمان، ادغام روان شناختی این تجربه در زندگی فرد و خانواده او است. روان درمانی مناسب علاوه بر کمکی که در بهبود شرایط فعلی فرد می‌کند می‌تواند از آسیب‌های روان شناختی احتمالی که سلامت روان فرد را در آینده تهدید می‌کند پیش گیری نماید.

جمع بندی

در کنار درمان هایی که در بالا توضیح دادیم بهتر است فرد از یک متخصص بهداشت روان نیز برای بهبود کمک گیرد. روان درمانی در کنار دارو درمانی می تواند برای فرد بسیار مفید باشد. همچنین جایگزین کردن افکار و احساسات منفی با افکار مثبت بسیار در بهبودی فرد مبتلا مفید می باشد. اگر دچار این اختلال هستید و یا علائمی دارید سریعا به یک پزشک مراجعه کرده و به دنبال درمان خود باشید.