مقدمه
اختلال عصبی رشدی شامل اختلالاتی می شود که از کودکی شروع شده و در روند رشد ادامه دار است. هر اختلال دوران کودکی که در آن یک توانایی کودک متناسب با مرحله رشدی اش، رشد نکرده است در این دسته از اختلالات جای می گیرد. اختلالات عصبی رشدی موجب اختلال در عملکرد، برقراری ارتباط اجتماعی، تحصیلی و شغلی در فرد می شود. در ادامه به طور کامل به توضی این اختلال می پردازیم.
تاریخچه اختلال عصبی رشدی
بقراط اختلالات رفتاری، کمبود هوش و نوع برقراری ارتباط با جهان را به ضایعات مغزی نسبت می داد. با به وجود آمدن علم روانشناسی مطالعات گسترده ایی توسط نظریه پردازان مختلف صورت گرفت. با بررسی های عصبی و همچنین بررسی روند رشد در افراد علل مختلفی برای این اختلالات معرفی شد.
اختلال عصبی رشدی چیست؟
اختلالات عصبی رشدی دسته ای از اختلالات می باشد که بر رشد سیستم عصبی تاثیر گذاشته و منجر به عملکرد غیرطبیعی مغز می شوند.
انواع اختلال عصبی رشدی
- اختلال ناتوانی عقلانی یا اختلال عقلانی رشدی: این دسته از اختلالات شامل همه طیف های عقب ماندگی با مشکلات شناختی، اجتماعی و فیزیکی می شود.
- اختلال طیف اوتیسم: این اختلالات معمولا قبل از سه سالگی بروز می کند و یک اختلال فراگیر رشدی می باشد، منظور از فراگیر این است که این اختلال در تمام طول عمر همراه فرد می باشد.
- اختلال یادگیری خاص: این دسته از اختلالات شامل سه گروه از اختلال نارسا خوانی، محاسبه پریشی و نوشتار پریشی می شود.
- اختلالات ارتباطی: شامل اختلالات مربوط به گفتار مثل اختلال زبان، اختلال زبان آوایی، اختلال فصاحت با شروع کودکی، اختلال ارتباط عملی می باشد.
- اختلالات حرکتی: این دسته اختلالات شامل اختلال تیک (توره، مزمن، گذرا)، اختلال حرکت قالبی و اختلال هماهنگی رشدی می باشد.
- اختلال بیش فعالی-عدم توجه: مشخصه این اختلال نداشتن تمرکز پایدار و رفتار تکانشی می باشد. معمولا با ورود به مدرسه نمود بیشتری پیدا می کند. این اختلال شامل سه دسته بیش فعال، کم توجه و نوع ترکیبی می شود.
علائم اختلال عصبی رشدی
- مشخصه اختلال طیف اوتیسم عدم برقراری ارتباط چشمی و حرکات تکراری می باشد.
- علائم ناتوانی ذهنی محدودیت در کارکرد هوش و رفتار انطباقی می باشد و قبل از 18 سالگی ظاهر می شود.
- علائم اختلال یادگیری شامل نقص در خواندن، نوشتن، هجی کردن و محاسبات ریاضی می شود.
- علائم اختلال ارتباطی شامل نقص در بیان، فهم گفتار دیگران و محدودیت قواعد دستوری میشود.
- علائم بیش فعالی-عدم توجه، عدم تمرکز بر روی یک موضوع خاص و حواس پرتی و داشتن رفتار تکانشی می باشد.
- اختلال حرکتی با کمبود مهارت حرکتی، دست و پا چلفتگی و پایین بودن سطح مهارت های حرکتی نسبت به همسالان می باشد.
تشخیص اختلال عصبی رشدی
برای تشخیص این اختلال ابتدا علائم و رفتار های کودک توسط پزشک ارزیابی می شود. گاهی آزمایشات ژنتیکی نیز تجویز می شود.
درمان اختلال عصبی رشدی
این گروه از اختلالات شامل درمان های متفاوت می شود.
- درمان ناتوانی ها شامل دارو درمانی، آموزش به خانواده برای برخورد مناسب با این کودکان، گفتار درمانی، بازی درمانی و توانبخشی می باشد.
- درمان طیف اوتیسم شامل دارو درمانی، گفتار درمانی، کار درمانی و افزایش مهارت اجتماعی می شود.
- درمان اختلال یادگیری شامل ارتباط و همکاری والدین با معلم، آموزش های تقویتی، آموزش های فردی می باشد. حضور دانش آموز در کلاس های کم جمعیت می شود.
- درمان اختلال ارتباطی شامل گفتار درمانی، شرطی سازی عامل است. خانواده درمانی برای تشخیص نوع ارتباطات در خانواده و شناسایی عوامل استرس زا که منجر به تشدید اختلال می شود.
- درمان بیش فعالی کم توجهی شامل دارو درمانی و درمان شناختی –رفتاری و تمرینات ورزشی برای افزایش تمرکز و تخلیه انرژی اضافی در کودک می شود.
- درمان اختلال حرکتی شامل کار درمانی، فیزیوتراپی و روان درمانی و دارو درمانی در صورت بالا بودن شدت اختلال می شود.
جمع بندی
گاهی برخی از رفتارهایی که در کودک دیده می شود نشان دهنده وجود اختلالاتی در کودک است ممکن است برای تعبیر آنها از اصلاحاتی مانند دست و پا چلفتی یا تنبل استفاده کنیم. اما در واقع این رفتارها و مشکلات علامتی برای وجود یک اختلال می باشند ما می توانیم با تشخیص و دخالت به موقع نه تنها روند آن را کاهش دهیم حتی قادر خواهیم بود تا آن را درمان کرده. از مشکلاتی که در آینده کودک با آن مواجه می شود پیشگیری کنیم.
بله
تقریبا
خیر