اختلال تبدیلی: معرفی، علائم و درمان
- 1399/12/16
- 3 دقیقه زمان مطالعه
مقدمه
اختلال تبدیلی عبارت است از یک یا چند نشانه عصبی که با یک اختلال طبی یا عصبی شناخته شده، قابل توجیه نیست.
به عنوان مثال ممکن است شما در پارک مشغول ورزش باشید، ناگهان زمین خورده و نتوانید پای خود را تکان دهید اما هیچ گونه زخم یا خراشی روی پای خود نداشته باشد با مراجعه به پزشک هم متوجه می شوید که هیچ آسیبی ندیده اید اما ممکن است مشکل در ذهن شما باشد. در اینجا پاسخ بدن به استرس روانی و احساسی هنگام افتادن به یک پاسخ فیزیکی تبدیل شده است.
اختلال تبدیلی چیست؟
اختلال تبدیلی یا اختلال نشانه کارکردی عصبی شامل علائم و نقائصی موثر بر کارکردهای جسمی یا حرکتی ارادی است که وجود یک اختلال طبی دیگر را در ذهن مطرح می کند، اما ناشی از عوامل روان شناختی به نظر می رسد. زیرا به دنبال آسیب یا عوامل استرس زا بروز کرده است. اختلال تبدیلی یعنی یک یا تعداد بیشتری از نشانه های اختلال در حرکات ارادی یا حسی. وقتی اضطراب یک نشانه کارکردی عصبی مثل کوری یا فلج را ایجاد کند این اختلال تشخیص داده می شود.
شیوع
تقریبا یک سوم کل جمعیت، زمانی در طول عمرشان دچار برخی علائم اختلال تبدیلی می شوند که البته شدت به حدی نیست که برای تشخیص اختلال تبدیلی کفایت کند. این اختلال در تمام سنین یعنی از کودکی تا کهنسالی دیده می شود ولی شروع آن قبل از 10 سالگی و پس از 35 سالگی نادر است. در بین نوجوانان و بالغین جوان شایع تر است.
میزان ابتلای بالینی این اختلال نامشخص است اما نسبت زنان به مردان در بالغان 2 به 1 تا 10 به 1 است. در زنان علائم در سمت چپ بدن شایع تر از سمت راست است.
زنان دچار اختلال تبدیلی در آینده بیشتر از سایر زنان ممکن است دچار اختلال جسمانی سازی شوند. در مردان بین اختلال تبدیلی و اختلال شخصیت ضد اجتماعی ارتباطی وجود دارد.
اختلالات مرتبط با اختلال تبدیلی
- اختلال افسردگی
- اختلال اضطرابی
- اختلال جسمانی سازی
علائم اختلال تبدیلی
علائم یا نقایص اختلال تبدیلی عمدا ایجاد نمی شوند، ناشی از مصرف مواد نیستند، محدود به علائم جنسی یا درد نبوده و نفع بروز عمدتا روان شناختی است و منافع اجتماعی، مالی، حقوقی در میان نیست. این اختلال با علائم زیر همراه است:
- همراه با ضعف یا فلج
- همراه با حرکات ناهنجار مثل لرزش یا گرفتگی عضلانی
- همراه با نشانه های بلعیدن
- همراه با نشانه های گفتاری مثل گفتار درهم
- همراه با حملات تشنج
- همراه با بیهوشی یا بی حسی
- همراه با نشانه های حسی مثل کوری
شایع ترین علائم اختلال تبدیلی فلج، کوری و گنگی یا لالی است.
تشخیص اختلال تبدیلی
هیچ گونه آزمایش و تست خاصی برای تشخیص این اختلال وجود ندارد، زیرا علت این اختلال تاحدودی ناشناخته است. تنها راه تشخیص حذف عوامل دیگر است. مثلا ممکن است پزشک از شما سوال بپرسد که آیا اخیرا دچار اضطراب شدید شده اید یا تجربه ی احساسی ناگواری را داشته اید.
DSM تشخیص این اختلال را مختص علائمی عصبی دانسته است که بر حرکت ارادی یا کارکرد حسی تاثیر می گذارند و پزشک نمی تواند نشانه های عصبی مذکور را صرفا براساس یک اختلال عصبی شناخته شده توجیه کند.
درمان اختلال تبدیلی
این اختلال معمولا به صورت حاد شروع می شود، اما افزایش تدریجی علائم نیز ممکن است دیده شود. علائم یا نقائص ایجاد شده معمولا ظرف مدت کوتاهی طول می کشد و تقریبا 95 درصد موارد حاد خود به خود (معمولا ظرف دوهفته در بیماران بستری) برطرف می شوند.
هرچند علائم اختلال خود به خود برطرف می شود، اما احتمالا دارودرمانی حمایتی بینش گرا یا رفتاری درمان را تسریع بخشد. مهم ترین ویژگی درمان، برقراری ارتباط بیمار مبتلا با درمانگری دلسوز و با اعتماد به نفس است. هیپنوتیزم؛ داروهای ضد اضطراب و تمرینات آرام سازی عضلانی نیز در برخی موارد موثر است.
جمع بندی
شروع این اختلال در تمام طول عمر گزارش شده است. در دهه ی سوم زندگی شروع حملات صرعی و در دهه ی چهارم نشانه های حرکتی به اوج می رسد که این نشانه ها می تواند گذرا یا مداوم باشد. آگاهی سریع و به موقع در مورد علائم این اختلال در سن کودکی بهتر از نوجوانی و بزرگسالی است.
بله
تقریبا
خیر