اختلال دزدی بیمارگون: معرفی، علائم و درمان

مقدمه

اختلال دزدی بیمارگون چیست؟

خصوصیت اصلی اختلال دزدی بیمارگون یا جنون دزدی ناتوانی مکرر برای مقاومت در مقابل تکانه های دزدی اشیایی است که برای مصرف شخصی ضرورتی ندارند و یا ارزش مادی خاصی ندارند. اشیای دزدیده شده اغلب دور ریخته می شوند و یا به طور پنهانی بازگردانده می شود و یا پنهان و نگهداری می شوند. بیماران مبتلا به جنون دزدی معمولا توانایی خرید اشیایی که به طور تکانشی می دزدند را دارند.

در این اختلال مانند سایر اختلالات تکانه، شخص قبل از ارتکاب عمل، تنش قابل ملاحظه ای دارد. پس از انجام آن احساس رضایت و کاهش تنش می کند و ممکن است با احساس گناه، پشیمانی و افسردگی همراه باشد یا نباشد. دزدی برنامه ریزی شده نیست و شخص کسی را در آن درگیر نمی کند.

مبتلایان هیچ گاه به احتمال گرفتار شدن خود نمی اندیشند. حتی اگر دستگیری های مکرر به رنج و تحقیر آنان منجر شود. این افراد ممکن است پس از انجام دزدی دچار اضطراب یا احساس گناه شوند ولی احساس خشم یا انتقام نمی کنند. در جنون دزدی نفس دزدی هدف است نه نوع و کیفیت جنس مورد نظر. به این ترتیب تصور داشتن یک شی نیست که برای فرد جالب باشد، بلکه هیجان پرداختن به دزدیدن آن شی برای فرد لذت بخش است. فرد در جریان دزدیدن، هنگامی که دچار شور و هیجان موقتی می شود احساس رهایی و تنش می نمایند و این عمل فرد را ارضا می کند.

شیوع

این اختلال عموما در اواخر نوجوانی شروع می شود. اما ممکن است از دوران کودکی نیز آغاز شود. زنان بیشتر از مردان دنبال درمان می روند و مردان بیشتر سر از زندان در می آورند. دزدی بیمارگون یا جنون دزدی در 24-4 درصد از افراد دستگیر شده برای دزدی از مغازه ها روی می دهد. شیوع آن در جمعیت عمومی بسیار نادر و تقریبا 0/6-0/3 درصد است. نسبت دختران به پسران بیشتر و 3 به 1 است. افراد مبتلا به این اختلال تقریبا هرچیزی را می دزدند. اما رایج ترین چیزها غذا، پوشاک، لوازم آرایش، اسباب بازی، قلم، کاغذ و پول است.

اختلالات مرتبط با اختلال دزدی بیمارگون

• اختلالات اضطرابی
• اختلالات خوردن
• سایر اختلالات کنترل تکانه
• اختلالات سو مصرف مواد (به خصوص الکلیسم)
• اختلال وسواسی-جبری (تمیز کردن، شستن دست ها و مرتب کردن)

علائم اختلال دزدی بیمارگون

علائم اختلال دزدی بیمارگون به شرح زیر می باشد:

• دزدیدن وسایلی که کاررد و استفاده ای برای فرد ندارد
• تمایل قوی و غیر قابل کنترل برای دزدی
• احساس گناه شدید پس از انجام دزدی
• هیجان زیاد و ترشح آدرنالین در فرد برای ارتکاب به دزدی

علل اختلال دزدی بیمارگون

عوامل روانی-اجتماعی: علائم این اختلال معمولا در مواقع استرس عمده (مثل فقدان عزیزان، جدایی و پایان روابط با اهمیت) ظاهر می شود. برخی مولفان روانکاوی روی ابراز تکانه های پرخاشگری در جنون دزدی تاکید کرده اند، برخی نیز جنبه های لیبیدویی را مطرح کرده اند. آن هایی که روی نمادگری تاکید می کنند معتقدند نفس عمل شی دزدیده شده و قربانی عمل دزدی، معانی خاصی دارند.

عوامل زیستی: بیماری های مغزی و کم توان ذهنی با این اختلال ار تباط دارند. همچنان که با سایر اختلالات کنترل تکانه نیز مربوط هستند. نشانه های عصبی موضعی، آتروفی قشری و بزرگ شدن بطن های جانبی در برخی بیماران یافت شده است و اختلالات متابولیسم مونوآمین، به خصوص سروتونین نیز مطرح شده است. در یک مطالعه 7 درصد بستگان درجه اول این بیماران به اختلال وسواسی-جبری مبتلا بوده اند. همچنین میزان بالاتری اختلالات خلقی در اعضای خانواده این بیماران گزارش شده است.

تشخیص اختلال دزدی بیمارگون

اختلال دزدی بیمارگون به طور معمول توسط پزشک یا متخصص بهداشت روان تشخیص داده می شود. از آن جا که اختلال جنون دزدی معمولاً با سایر موارد مانند اختلالات خوردن، سومصرف مواد و اختلالات اضطرابی نیز همراه است، اغلب هنگامی که افراد برای علائم روانپزشکی همراه خود به پزشک مراجعه می کنند، این بیماری تشخیص داده می شود. اگر علائم اختلال جنون دزدی منجر به دستگیری فرد حین سرقت سرقت شود، ممکن است این اختلال تشخیص داده شود.

بعد از معاینه اولیه توسط پزشک، بیمار برای ارزیابی بیشتر به روانشناس یا روانپزشک ارجاع داده می شود. تشخیص ممکن است با کمک مصاحبه با بیمار و بررسی سوابق قانونی باشد. استفاده از مقیاس روان سنجی مانند مقیاس ارزیابی علائم دزدی بیمارگون (K-SAS) یا مقیاس وسواس اجباری ییل براون، اصلاح شده برای دزدی بیمارگون (K-YBOCS) نیز ممکن است در تشخیص مفید باشد.

ماهیت پنهانی این اختلال و همچنین احساس گناه و شرم در آن باعث می شود فرد دنبال درمان خود نباشد. در بعضی موارد، افراد فقط به دلیل گرفتار شدن در هنگام سرقت، تشخیص و معالجه می شوند.

درمان اختلال دزدی بیمارگون

رایج ترین روش درمانی برای این اختلال استفاده از روان درمانی می باشد. روان درمانی بینش گرا، روانکاوی و رفتار درمانی (از جمله: حساسیت زدایی منظم و شرطی سازی اجتنابی) درمان های موفقیت آمیزی برای این اختلال بوده اند.

داروی خاصی برای این اختلال به طور قطع وجود ندارد. اما اگر روان درمانی به تنهایی برای فرد موثر نباشد داروهای ضدافسردگی یا ترکیبی از دارو ها با توجه به علائم فرد برایش تجویز می شود.

معمولا مردان مبتلا به این اختلال در حدود 50 سالگی و زنان در حدود 35 سالگی به پزشک برای درمان خود مراجعه می کنند.

جمع بندی

وجود این اختلال باعث ایجاد شرمساری و خجالت در فرد مبتلا می باشد. و ممکن است فرد سال ها به دنبال درمان خود نباشد و حتی اطرافیان خود را نیز در جریان نگذارد. بهتر است اگر دچار این اختلال هستید به پزشک مراجعه کنید هیچ وقت از وجود بیماری و اختلالی که منشا آن خودتان نیستید شرمسار نباشید. متخصص بهداشت روان می تواند به شما در کنترل کردن این تکانه کمک کرده و در طول درمان یاری رسان شما باشد.