اختلال افسردگی اساسی: معرفی، علائم و درمان

مقدمه

اختلال افسردگی اساسی چیست؟

اختلال افسردگی اساسی بر نوع احساس، افکار و رفتار فرد تاثیر می گذارد و می تواند منجر به انواع مشکلات و مسائل عاطفی و جسمی شود. افسردگی ممکن است به صورت دوره ی منفرد یا تکرار شونده بروز کند. اما بیمارانی که حداقل دومین دوره افسردگی خود را می گذرانند در دسته ی مبتلایان به نوع عودکننده قرار می گیرند. مبتلایان اختلال افسردگی اساسی در این دسته قرار می گیرند. معمولا بین دوره ی عودکننده باید دو ماه زمان وجود داشته باشد.

برای مثال یک فرد دوره ی افسردگی اساسی را تجربه می کند و سپس شدت آن فروکش می کند و دو ماه بعد دوباره دچار افسردگی اساسی می شود. بین این دو ماه هیچ علامت چشمگیر افسردگی وجود ندارد. به این شکل از افسردگی دوره های عودکننده می گویند.

شیوع

شیوع 12 ماهه اختلال افسردگی ساسی در آمریکا 70 درصد برآورد شده است که البته بین گروه های مختلف سنی تفاوت فاحشی دیده می شود. به طوری که شیوع آن در سنین 18 تا 29 سالگی حدود سه برابر سنین بالای 60 سال است. زنان حدود 1/5 تا 3 برابر بیشتر مردان دچار افسردگی می شوند که این تفاوت از اوایل نوجوانی شروع می شود.

حدود دو سوم از کل بیماران افسرده به فکر خودکشی می افتند و حدود 10 تا 15 درصد از آن ها دست به خودکشی می زنند. اضطراب در حدود 90 درصد از مبتلایان وجود دارد. غیرطبیعی بودن قاعدگی و کاهش علاقه و عملکرد جنسی نیز شایع است، اما شکایت شایع افراد افسرده، فقدان انرژی است.

علائم اختلال افسردگی اساسی

طبق DSM برای تشخیص اختلال افسردگی اساسی باید حداقل پنج تا از علائم زیر همزمان در یک دوره ی دوهفته ای وجود داشته باشد و نشانه های تغییری در کارکرد قبلی باشد. حداقل یکی از علائم شامل خلق افسرده باشد یا بی علاقگی و بی لذتی وجود داشته باشد.

• خلق افسرده در اکثر اوقات روز و تقریبا همه ی روزها
• کاهش واضح علاقمندی یا کاهش لذت
• کاهش چشمگیر وزن یا اضافه وزن
• کم خوابی یا پرخوابی
• احساس خستگی یا از دست دادن انرژی
• احساس بی ارزشی یا احساس گناه مفرط یا نامتاناسب
• کاهش قدرت تفکر و تمرکز یا احساس بلاتصمیمی
• افکار عود کننده ای درباره ی مرگ
• سراسیمگی یا کندی روانی حرکتی به ویژه در سالخوردگان

علل افسردگی اساسی

علل افسردگی اساسی به طور دقیق مشخص نیست. اما مانند بسیاری از اختلالات روانی، عوامل مختلفی نیز باعث ایجاد این بیماری می شود، مانند:

• صفات ارثی
• تغییرات ساختار مغز
• تغییرات هورمون ها
• تفاوت های بیولوژیکی

تشخیص اختلال افسردگی اساسی

پزشک می تواند برای تشخیص افسردگی اساسی معاینه بدنی نیز انجام دهد و در مورد سلامتی بیمار از او سؤال کند. در بعضی موارد، افسردگی اساسی ممکن است با یک بیماری جسمی مرتبط باشد.

برای این اختلال متخصص بهداشت روان با ارائه ی پرسشنامه هایی به فرد وجود اختلال و یا عدم اختلال در فرد را تشخیص می دهد. برخی از این پرسشنامه ها که برای تشخیص به کار می روند عبارتند از: پرسشنامه تسونگ، پرسشنامه راسکین، پرسشنامه همیلتون، پرسشنامه افسردگی بک.

از این مقیاس ها می توان برای تشخیص و ارزیابی کارایی درمان نیز استفاده کرد. پرسشنامه بک و زونگ را خود بیمار پر می کند، ولی مقیاس درجه بندی همیلتون و راسکین به وسیله ی معاینه کننده نمره دهی می شود. همچنیی از آزمون رورشاخ و TAT نیز درمانگر می تواند برای تشخیص استفاده کند. افراد افسرده در رورشاخ دچار کاهش تداعی ها و آهسته شدن زمان پاسخ می شوند. در TAT نیز داستان هایی که افراد افسرده می سازند حالت اندوهناک دارد.

درمان اختلال افسردگی اساسی

برای درمان این اختلال پزشک می تواند از دو روش دارودرمانی و روان درمانی استفاده کند.

داروهای ضد افسردگی که توسط روانپزشک تجویز می شود. مانند ضد افسردگی های سه حلقه ای، مهارکننده های جذب مجدد سروتونین SSRI، مهارکننده مونوآمین اکسیداز MAOIs.

عوارض SSRI از بقیه ی داروها کمتر است پس پزشک ابتدا درمان فرد را با این نوع داروها شروع می کند و اگر تاثیر زیادی نداشت سراغ داروهای دیگر می رود.

روان درمانی نیز که توسط یک متخصص بهداشت روان انجام می شود تاثیر زیادی روی فرد می گذارد اگر بیمار دچار افسردگی اساسی بسیار شدیدی باشد نیاز دارد تا در بیمارستان بستری شده و تحت نظر باشد.

جمع بندی

اگر احساس کردید که علائم این اختلال را دارید اصلا نترسید و سریعا به یک متخصص مراجعه کنید در صورت تشخیص این اختلال در مان خود را دنبال کنید و تحت نظر پزشک باشید. بعضی فعالیت هایی می تواند روحیه ی شما را تقویت کند اعم از:

• موسیقی یا نقاشی
• یوگا کردن
• ماساژ درمانی
• مدیریت استرس و اضطراب
• دوری از مصرف دخانیات و الکل
• خوردن غذاهای سالم
• نوشتن افکار، احساسات و خاطرات

دوام افسردگی می تواند صدمات زیادی به فرد و زندگی وی وارد کند بهتر است این اختلال را جدی بگیرید.